Wystawa w Galerii Bałuckiej

Galeria Bałucka

Stary Rynek 2

wernisaż: 25.08.2024, g. 16.00

25.08.2024 - 24.10.2024

Wernisażowi w Galerii Bałuckiej będzie towarzyszył performans inspirowany życiem i twórczością Zeni Marcinkowskiej-Larsson.

Kuratorka: Urszula Ulla Chowaniec
Współpraca artystyczna i performans: Izabela Maciejewska
Koordynacja projektu: Agnieszka Wilczek (Centrum Dialogu) i Małgorzata Dzięgielewska (MGSŁ)

Zenia Larsson, Żydówka urodzona jako Szajna Marcinkowska w 1922 roku w Łodzi, była rzeźbiarką, której twórczość odzwierciedlała jej wojenne doświadczenia. W getcie zaczęła tworzyć pierwsze rzeźby z gliny, które były wstępem do jej przyszłej kariery jako artystki. Po wojnie, dzięki niebywałej determinacji, Larsson kontynuowała edukację artystyczną w Akademii Sztuk Pięknych w Sztokholmie. Od lat 60. Zenia Larsson poświęciła się przede wszystkim pisaniu powieści, opowiadań i esejów, w których opisywała wojnę, historię swojej rodziny, a także analizowała współczesne losy Żydów z Europy. Choć należała do najbardziej znanych przedstawicielek literatury Holocaustu w Szwecji, od jej śmierci w 2007 roku pamięć o Zeni jako artystce i pisarce szybko się zatarła.

 

Niniejsza wystawa jest owocem wnikliwych poszukiwań, badań i pracy kuratorki wystawy – akademiczki Urszuli Ulli Chowaniec oraz zaangażowania Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi w podtrzymanie pamięci o żyjących w dawnej Łodzi mieszkańcach pochodzenia żydowskiego. Wystawa jest pierwszą ekspozycją odnalezionych, odrestaurowanych i zrekonstruowanych dzieł Zeni Larsson na świecie, a zarazem pionierską prezentacją rzeźb tej artystki w Polsce. Eksplorując twórczość Zeni Larsson odkrywamy zupełnie dotąd nieznaną w Polsce, a w Szwecji niestety zapomnianą herstorię. Poznajemy utalentowaną, inspirującą kobietę rzeźbiarkę, pisarkę, której twórczość, mimo przeżytej wojennej traumy, ogromnej życiowej destrukcji i cierpienia, niesie nadzieję, którą można odkryć w jej rzeźbach w gipsie, kamieniu i glinie – ulubionych tworzywach artystki. Izabela Maciejewska, artystyczna konsultantka wystawy, zauważa: „Glina jest tutaj materiałem znaczącym, bo utrwala się przez ogień. W dziełach Zeni można dostrzec połączenie tradycyjnych technik z nowoczesnym konceptualnym podejściem, które odzwierciedlało naturę i jej dynamicznej przemiany”.

(...) Wystawa nie powstałaby bez pomocy Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi i Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi, merytorycznego wsparcia dyrektorki Joanny Podolskiej i konsultacji artystycznej Izabeli Maciejewskiej. A także koordynacji projektu Agnieszki Wilczek (CD) i Małgorzaty Dzięgielewskiej (MGSŁ).

 

Jednak szczególne podziękowania kieruję do właścicieli rzeźb, których także zbiory fotografii umożliwiły powstanie tej wystawy: Evie Grossman, córce, ocalonych z Holocaustu, Tadeusza Frydmana z Łodzi i Miny Frydman, born Don z Wilna, przyjaciół Zeni Larsson; Netcie Frister-Aaron, córce Brunona Fristera (Bronisława Frysztera z Radomia) oraz Gity Frister z Wilna; Tommiemu Ringartowi, synowi Hanny i Kuby Ringartów, także więźniów Litzmannstadt-Ghetto oraz szwedzkich przyjaciół Zeni Larsson. Podziękowania należą się także Yael Fried, kuratorce oraz Gminie Żydowskiej w Sztokholmie (Judiska Församlingen i Stockholm), a szczególnie Hannie Halpern.

Urszula Ulla Chowaniec, Sztokholm, czerwiec 2024

 

 

 

PERFORMANCE: Rzeźbiłam w pośpiechu, jak w gorączce (Izabela Maciejewska, 2024)

 

Performans inspirowany życiem i twórczością Zeni Marcinkowskiej Larsson. Powstał pod wpływem lektury listów artystki do Chavy Rosenfarb, a punktem wyjścia była rzeźba Marcinkowskiej Larsson.

 

Jest to permanentny performans, który podkreśla nowoczesne podejście do sztuki, gdzie proces twórczy, a nie końcowy efekt, jest najważniejszy. Performans rejestrowano przez wiele dni w zmieniających się, naturalnych warunkach, w których kluczową rolę odgrywa światło, wiatr, obecność zwierząt oraz przypadek. Działanie to, ukazujące artystkę pracującą w glinie, staje się metaforą zmienności losu i natury.

 

W poszczególnych odsłonach artystka stara się stworzyć iluzję działania w czasie rzeczywistym. Obraz i sposób ekspozycji będą się zmieniać w trakcie trwania wystawy. Zapraszamy na kolejne, zaskakujące odsłony.

 

 

Izabela MACIEJEWSKA: urodzona w Łodzi artystka sztuk wizualnych zaangażowana społecznie. Rzeźbiarka, fotografka, performerka, malarka. Tworzy instalacje i video-art. Absolwentka łódzkich uczelni artystycznych: Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi oraz Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera (PWSFTviT) w Łodzi.

 

Laureatka i finalistka prestiżowych międzynarodowych konkursów m.in. Passion For Freedom w Londynie, Arte Laguna Prize w Wenecji oraz Celeste Prize w Londynie.

 

Od ponad 30 lat zajmuje się herstorią i przywracaniem pamięci o kobietach-artystkach. Uczestniczyła w ponad 160 wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą. Jej prace pokazywane były m.in. w Arsenale Weneckim we Włoszech, OXO Tower Wharf w Londynie, na Targach Sztuki Współczesnej ST’ART w Strasburgu we Francji.

 

Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2020).

 

izabelamaciejewska.art.pl